 |
| ڕێنمایی کۆتایی بۆ وردبینی ئاسایشی ئەلیکترۆنی |
لە داهاتوی دیژیتاڵیدا، ئاسایشی ئەلیکترۆنی بۆ هەمووان گرنگە. بەرەوپێشچوونی تەکنەلۆجیای زانیاری هێندە زۆر گرنگی بە وردبینی ئەلیکترۆنی زیادکردووە، بەهۆی ئەوەی زانیاری تایبەتی، دارایی، و شەخصایەتی زۆر لە کاتدا بە هەڵوەشاو دروست دەکرێت.
١. ئەو تایبەتمەندییانی گرنگن کە ئێمە دەبێت بزانین؟
١.١. ئەمناساییشی تەندروستی و خۆپاراستن
خۆپاراستن لە هێرشە هاکەرایەتی پێویستی بە هۆشیاری بەکارهێنەر دەکات. ئاستی ڕاگەیاندن، زانیاری تایبەتی، و پارەی ئەلیکترۆنی دەبێت بە شێوەیەکی دروست بپارێزدرێت.
١.٢. ناسینی هێرشە سایبەریکەکان
هێرشە فیشینگی: بەکارهێنانی پەیامە شاراوەکان بۆ دەزگرتنی زانیاری تایبەتی.
هێرشە مەڵوەرد: بەکارھێنانی نەرمواڵای زیانبەخش بۆ دەستگەیشتن بە زانیارییەکانی ئیشکراو.
هێرشە رانسەم‌وەر: ناردنی کۆدە خراپەکان بۆ قفڵکردنی زانیاری و داوای پارەکردن.
٢. چۆن دەکرێت ئەمنترین بارودۆخ دروست بکرێت؟
٢.١. بەکارهێنانی وشە نهێنییەکی بەهێز
وشە نهێنی دەبێت کەمتر لە ١٢ پیت نەبێت.
پێکبەستن لە گۆڤار، ژمارە، و هێماکان.
ھەموو چەند مانگێک جارێک وشە نهێنی نوێ بکرێت.
٢.٢. ڕاگەیاندنی دووهەمی (2FA)
زیادکردنی دووەم هەنگاوی دروستکردن و ناساندن.
بەکارھێنانی ئاپلیکەیشنەکان بۆ درووستکردنی کۆدی زۆربەدوای.
٢.٣. ڕاگری داتاکان و بەکەپگرتن
زیادکردنی کۆدی کردنی داتاکان لەسەر ئامێر.
بەکەپگرتن لە زانیاری گرنگ بۆ دروستی داتاکان.
٣. ئەمناساییشی هەڵوەشاندنی زانیاری
٣.١. زانیاری خۆت بە شێوەیەکی ئەمن پاشەکەوت بکە
بەکارهێنانی درایڤە ئەمنەکان.
ڕاگەیاندنی زانیاری تایبەتی بۆ ماڵپەڕی بەباو بێگومان.
٣.٢. بۆچی ئەلیکترۆنی زیاتر مۆسیلە دروست دەبێت؟
ماوەی زیاتر مۆسیلە دروست دەکات بۆ ناساندنی بەرنامەی خراپ.
بەکارھێنانی سیستەمی دیاری‌کردن بۆ چاودێری زانیارییەکان.
٤. چۆن خۆمان ڕزگار لە هەڵوەشاندنی زانیاری بکەین؟
٤.١. نەتەوەی تەواو نیشانە دەدات بۆ ئاسایشی ئەلیکترۆنی؟
بەکارھێنانی VPN بۆ زۆرکردنی ئاسایش.
ڕاگەیاندن بۆ کۆمپانیای سیستەمی ئەمن بۆ دابینکردنی چارەسەرەکان.
٤.٢. زانیاری خۆت لە ئینتەرنێت چۆن باشتر بپارێزی؟
چاوەڕوانکردنی ڕێنماییەکانی ئاسایشی ماڵپەڕەکان.
بەکارھێنانی مەبەستی سەیرکردنی خۆت بۆ ئەمانەی ناسراو.
٥. کۆتایی
پەیوەندیدانی ئاسایشی ئەلیکترۆنی بۆ هەموو کەسێک گرنگە. بەکارهێنانی بەرنامە و تاکتیکی دیاری کراو بۆ پاراستنی زانیاری گرنگترین چارەسەرە. بە وشە نهێنییە بەهێز، ڕاگەیاندنی دووهەمی، بەکەپگرتن، و خۆشیاری لەسەر هێرشە ساییبەریکەکان دەتوانین هەبوونی داتای تایبەتی و خۆمان بپارێزین.
