زمانی بەرنامەسازی دارت و چوارچێوەی Flutter

زمانی بەرنامەسازی دارت و چوارچێوەی Flutter

پێشەکی: هەڵبژاردنی زمانی دارت بۆ گەشەپێدانی بەرنامەی موبایل

لە داهاتووی نزیک، گەشەپێدانی بەرنامەی موبایل بە زمانێکی گەورە، چاک، و خێرا بۆ سەرچاوەیەکی گرتووە. ئەم زمانە ناوی دارت (Dart) دەگرێت. زمانێکی نوێیە کە گووگڵ پەرەپێدەدات، و بە تایبەتی بۆ گەشەپێدانی چوارچێوەی Flutter دروستکراوە.

بەم وتارەدا، دەربارەی زانیارییە تایبەتەکان و وردکارییە فەرمییەکانی زمانی دارت و چوارچێوەی فلاتەر قسە دەکەین، بە ڕوونکردنەوەی ژورەوە، بەش بە بەش، بۆ ئەوەی لە ھەموو دەرگا دەرەبەین و لە ھەموو وێبسایتێک پێش ببرین.

چییە زمانی دارت؟

زمانی دارت یەکێکە لە زمانە نوێیەکان کە گووگڵ بە شێوەیەکی ڕەسمی و پشتیوانی کراو دەستبەکاریدا. ئەم زمانە تایبەتمەندییەکی زۆر هەیە کە لەوانە:

• زۆر خێرا و پەرەپێدراوە بۆ پرفۆرمانسە بەرزەکان

• پشتیوانییەکی بەهێز بۆ OOP (Object Oriented Programming)

• چاککردنەوەی نرماڵەوە بە نێوان Native و Web

• خۆراکەیە بۆ گەشەپێدان لەگەڵ Flutter

زمانی دارت لە کامپایل کردنەوەی بەرز بە کۆد ناتیڤ بە شێوەی JIT (Just in Time) و AOT (Ahead of Time) پشتیوانی دەکات، کە ئەمە پەرۆسەی گەشەپێدان بە دەرفەت و چالاکی دەکات.

فلاتەر: چوارچێوەیەکی زۆر بەردەوام و بەکارهێنراو

Flutter یەکێکە لە چوارچێوەکان کە دەکرێت بڵێن نوێیە و دەبێتە پێشبڕکێیەکی بەهێز بۆ React Native و Xamarin. ئەم چوارچێوەیە بە زمانی دارت نووسراوە و توانایەکی زۆر بەهێز هەیە لە:

• درستکردنی بەرنامەیەکی هەمان شێوە بۆ Android و iOS

• بەکارهێنانی Widgetی تایبەتی خۆی

• کاریگەرە بە بێ هێزی فریمورکی native

• پەرەپێدانی UI بە قەبارەی فڕین

چی تایبەتمەندییەکانی زمانی دارت دەکاتە نیشان؟

1. ئەنجامدانی چالاکییە بەرزەکان

زمانی دارت توانایەکی تایبەتی هەیە کە کۆد نوسین و ڕادەستی پێکهێنانی ناتیڤ بە سەرعتی بەرز بەرز دەکات. ئەمە بە تایبەتی لەگەڵ Flutter گرنگیەکی تایبەتی دەهێنێت چونکە بە ڕاستی هەموو کۆد ناتڤە و چالاکییە بەرزەکان بە Performanceی بەرز دەجێنێت.

2. ڕاستەوخۆیی و چاکیی زمانی نووسین

Syntaxی دارت بە شێوەیەکی زۆر فێری بەخێرایە، بە تایبەتی ئەگەر تۆ لە پێشدا لە جافا، جافاسکریپت یان سی‌شارپ بەکارهێناویت. گەرەکی clean code، گەورەیی Null Safety و Type systemی خێرا، بەکارهێنەرێکی خۆشحاڵ دەکات.

3. OOP و کلاسەکان

دارت دەستەواژەیەکی قورسە لە برنامەسازیی ئامرازگەی پەیوەندیدار. ئەمە بەمانایە کە دەتوانیت بە ئاسانترین شێوە شت بە شت بنوسیت بە بەکارهێنانی:

• Classes و Objects

• Inheritance

• Mixins

• Abstract classes

سەرنجی تایبەتی لە Widgetەکان

فلاتەر جیاوازییەکی زۆر هەیە بەڵام بەرزترین تایبەتمەندیش Widget Driven UI ـیە. وەک نموونە، هەر شتێک لە فلاتەر دەکرێتە Widget: بەشی پەڕە، پیتەکان، شاشەی ناوخۆ و هتد.

بەڵام گەر بڕوانین، جیاوازی فلاتەر ئەوەیە کە هەر شتێک Widgetە، و بەم شێوەیە:

import 'package:flutter/material.dart';
void main() => runApp(MyApp());
class MyApp extends StatelessWidget {
  @override
  Widget build(BuildContext context) {
    return MaterialApp(
      home: Scaffold(
        appBar: AppBar(title: Text('سڵاو Flutter')),
        body: Center(child: Text('بەخێربێیت بۆ زمانی دارت!')),
      ),
    );
  }
}

پڕۆژەکان و ڕاهێنان

دروستکردنی پڕۆژەی Flutter

پاش ئەوەی فلاتەر و دارت لە سیستەمەکەت دامەزرابن، دەتوانیت بە فرمانی خوارەوە پڕۆژەیەک دروست بکەیت:

flutter create my_first_app
cd my_first_app
flutter run

پڕۆژەیەکی Web و Desktop

فلاتەر پشتیوانی دەکات لە:

• Android

• iOS

• Web

• Windows

• macOS

• Linux

لەوانەیە فلاتەر یەکەم چوارچێوەیە کە لە ڕاستیدا ڕێگە دەدات بە دروستکردنی ئەپێک بۆ هەموو پلاتفۆرمەکان بە کۆدی یەکسان.

گۆڕینی UI بە پەیوەندیەکانی ئاسان

لە Flutter دا، ڕێکخستنی State management گرنگی تایبەتی هەیە. شێوازەکان و تواناوەکان:

• setState – بۆ کارە سادەکان

• Provider – بەکارهێنانی Dependency Injection بە شێوەیەکی خۆکار

• Riverpod – شێوەیەکی نوێ، سادەتر و بەهێزتر

• Bloc / Cubit – بۆ پڕۆژەکانی قورس و هەڵسەنگاندن بە وەسته

پێویستییەکان بۆ گەشەپێدان بە Flutter

بۆ ئەوەی دەتوانیت بە Flutter کار بکەیت، پێویستی بە ئەمانەی خوارەوە هەیە:

• Dart SDK

• Flutter SDK

• Android Studio / VS Code

• Android Emulator یان iOS Simulator

• Chrome بۆ Web Testing

Widgetە گشتییەکان لە Flutter

فلاتەر دارای بەشی زۆری Widgetە بەرەکییە کە ئەم Widgetانەی خوارەوە تێدایە:

• Text، Image، Icon، Container، Row، Column، Stack

• ListView، GridView، PageView

• AppBar، Drawer، BottomNavigationBar

• GestureDetector، InkWell – بۆ handling touch

• FutureBuilder، StreamBuilder – بۆ async data

ئەنجامدانی توانا تایبەتی لە ڕێگەی پەیوەندیدان بە API

دەتوانیت بە http package بە ئاسانی API call بکەیت و زانیارییەکانیەک بخوێنیتەوە:

import 'package:http/http.dart' as http;
import 'dart:convert';
Future<void> fetchData() async {
  final response = await http.get(Uri.parse('https://api.example.com/data'));
  if (response.statusCode == 200) {
    var data = jsonDecode(response.body);
    print(data);
  } else {
    throw Exception('هەڵە لە خوێندنەوەی زانیاری');
  }
}

کۆدی نەهەمەهنگ (Asynchronous Code)

Flutter و Dart بە async/await بەرزترین پشتیوانییان پێدەدەن. ئەمە ڕێگەدەدات کۆدی نەهەمەهنگ بە شێوەیەکی سادە و فێری بەخێرا بنوسرێت:

Future<String> getUserData() async {
  await Future.delayed(Duration(seconds: 2));
  return "ناوی بەکارهێنەر";
}

وەرگێڕانی بەرنامە بۆ Web یان Desktop

فلاتەر بە فرمانی خوارەوە بەرنامەیەکتە وەرگێڕ دەکات:

flutter build web
flutter build windows
flutter build apk

پێشنیارەکان بۆ فێربوون و پەرەپێدان

• dart.dev و flutter.dev بەشێوەیەکی فەرمی، خشتەیەکی فێرکارییە.

• فێربوون لە ڕێگەی YouTube – وەک Academind، The Net Ninja، Fireship

• بەکارهێنانی FlutterFlow بۆ گەشەپێدان بە بێ کۆد

کۆتایی: Flutter و Dart — دەرگایەکی نوێ بۆ گەشەپێدان

ئەگەر داوایەکەت دروستکردنی ئەپێکی پەرفێسکە، چاک، وەک پڕۆفیشناڵ بۆ Android، iOS و Web ـە، ئێمە بە بەڵێنی پڕ دەڵێین: Flutter و Dart ئەو قەدەغەیە نییە.

دەستبەکاربە، دەرگای زانست و پەرەپێدان لە Flutter دەکرێتە گەیشتن بە بەرزترین پۆستەکان لە داهاتوودا.